Zapowiedź ważnych zmian dla Ukraińców podczas konferencji „Każdy człowiek ma prawo do godnego życia.”
We wtorek 26 marca b.r. z inicjatywy Leny i Władysława Grochowskich — laureatów prestiżowej nagrody Nanasana w warszawskim hotelu Arche Poloneza, odbyła się konferencję dotyczącą sytuacji mieszkaniowej uchodźców z Ukrainy. Patronat nad tym wydarzeniem objęło Biuro Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców (UNHCR) w Polsce oraz Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM).
Celem spotkania było zwrócenie uwagi na konieczność wypracowania długoterminowych rozwiązań chroniących uchodźców przybywających do Polski. Obecnie w naszym kraju przebywa ich około 1 mln, a około 20 proc. mieszka w różnego rodzaju ośrodkach zakwaterowania zbiorowego (według danych organizacji pozarządowych). Wciąż obowiązują tymczasowe rozwiązania i procedury, które zostały opracowane i wdrożone zaraz po wybuchu wojny.
Podczas konferencji szczególną uwagę zwrócono na osoby wymagające systemowego wsparcia – niepełnosprawnych, starszych, przewlekle chorych, młodych mam, które wciąż mieszkają w miejscach zakwaterowania zbiorowego, a którzy ze względu na swoją szczególną sytuację nie mają praktycznie szans na samodzielne, niezależne życie.
W dyskusji wzięli udział przedstawiciele różnych środowisk:
- Livia Styp-Rekowska - szefowa Misji IOM w Polsce, - Christine Goyer - zastępczyni Przedstawiciela UNHCR w Polsce, - dr hab. Maciej Duszczyk - Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji, - Władysław Grochowski - honorowy Ambasador ONZ ds. uchodźców w Polsce i członek zarządu Fundacji Leny Grochowskiej, - Monika Korowajczyk-Sujkowska - koordynatorka Programów IOM Polska, - Katarzyna Skopiec - prezeska Fundacji Humanosh, - Aneta Żochowska - dyrektorka Fundacji Leny Grochowskiej, - Maryna Lupynos - uchodźczyni wojenna z Ukrainy.
— Uchodźców należy traktować jak gości, ponieważ znaleźli się w niezwykle trudnej od siebie niezależnej sytuacji życiowej. Szczególnie po ich przejściach wymagają specjalnej opieki i ciepłego przyjęcia. Powinniśmy się z nimi solidaryzować. W końcu to wszystko dzieje się "tu i teraz", a my decydujemy czy i jak zareagujemy. Pamiętajmy też, że niezwykle cenne jest to, co uchodźcy mogą wnieść dla nas. Nawet w tym wielkim nieszczęściu może być wiele pozytywnych elementów. Przecież Polacy w swojej historii często też emigrowali i byli uchodźcami. Warto tu pamiętać jak byliśmy przyjmowani i co zrobiliśmy dla innych narodów. Czasy są tak niepewne, że nikt nie może wykluczyć znalezienia się w przyszłości w podobnej sytuacji...
— mówił Władysław Grochowski, honorowy ambasador ONZ ds. Uchodźców, członek zarządu Fundacji i prezes Grupy Arche.
Podczas spotkania Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Duszczyk zapowiedział, że w najbliższy piątek do konsultacji społecznych zostanie przekazany projekt ustawy wprowadzający kluczowe zmiany dotyczące przebywających w Polsce uchodźców z Ukrainy. Według zapowiedzi Pana Ministra Ukraińcy ze statusem UKR będą mieli możliwość ubiegania się o ochronę tymczasową w uproszczonej procedurze. Największe kontrowersje wzbudziła zapowiedź zawieszenia świadczeń pieniężnych z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy uregulowanych w Art. 13. Specustawy (USTAWA z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa).
Z informacji przekazanych podczas konferencji przez Pana Wiceministra Duszczyka wynika, że wsparcie finansowe będzie dotyczyło osób objętych szczególnymi warunkami wyłącznie w ośrodkach prowadzonych na podstawie podpisanych umów pomiędzy ośrodkiem zakwaterowania zbiorowego, a Wojewodą.
Aneta Żochowska z Fundacji Leny Grochowskiej podkreśliła, że Fundacja prowadzi 5 domów uchodźczych, w których mieszka obecnie 900 osób, a finansowaniu ze środków Wojewody podlega tylko jeden. Przez 2 lata, mimo starań Fundacji, nie udało się włączyć pozostałych domów do zasobów Wojewodów. Zatem proponowane rozwiązanie tylko w samej Fundacji pozbawi wsparcia około 300 osób (niepełnosprawnych, starszych, chorych), które mogłoby być kontynuowane, gdyby miejsca te były objęte umową z Wojewodą.
Monika Korowajczyk-Sujkowska z IOM Polska zwróciła uwagę, że w naszym kraju nie ma przepisów, regulacji ani definicji miejsca zakwaterowania zbiorowego, nie wspominając o uregulowaniu standardów mieszkaniowych, jakie takie miejsca powinny zapewniać.
Wszyscy zebrani zgodnie stwierdzili, że niezbędne jest wprowadzenie zmian i regulacji, które będą adekwatne do obecnych realiów. Podkreślali także konieczność wprowadzenie mechanizmów monitorowania osób, którym udzielamy wsparcia oraz zapobiegania nadużyć.
Relacja ze spotkania oraz najnowsze zapowiedzi Wiceministra Macieja Duszczyka zbliżającej się nowelizacji ustawy:
Zapraszamy również do obejrzenia relacji fotograficznej z niniejszego wydarzenia.